Πάσχα στο Άγιο Όρος

Κατάνυξη και μυστηριακή ατμόσφαιρα

Ο ήχος από το τάλαντο στην Αθωνική Πολιτεία, το Άγιο Όρος, καλεί μοναχούς και προσκυνητές στο Καθολικό για τις ακολουθίες της Μεγάλης εβδομάδας. Κάτω από το φως των κεριών, που δημιουργεί κατανυκτική ατμόσφαιρα, οι χοροί των ψαλτών και το τελετουργικό, που παραμένει αμετάβλητο αιώνες τώρα, ωθούν τον προσκυνητή να έρθει σε κοινωνία με τον Κύριο, να μετάσχει στο Θείο Δράμα, να έρθει κοντά στο μυστήριο του θανάτου, της Ανάστασης, της αιώνιας ζωής.

Το Πάσχα στο Άγιο Όρος δεν έχει βεγγαλικά, ψητό στη σούβλα και χορούς. Είναι ένα Πάσχα βαθιά μυστηριακό. Εδώ η Ανάσταση είναι ο θεμέλιος λίθος της μοναστηριακής ζωής. Μετά τη κορύφωση των Παθών με τη Σταύρωση και το θάνατο του Θεανθρώπου αρχίζουν οι ακολουθίες με τους μεγαλύτερους συμβολισμούς.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής μοναχοί και προσκυνητές γονατίζουν μπροστά στον Εσταυρωμένο. Κατεβάζουν τον νεκρό σώμα του Ιησού από το σταυρό. Το πορφυρό πανί με το σώμα του μεταφέρεται από τους μοναχούς στο τραπέζι, που συμβολίζει τον Άγιο Τάφο. Η ατμόσφαιρα είναι επιβλητική, καθώς το σκοτάδι μέσα στο Καθολικό σπάει μόνο από το λιγοστό φως των κεριών.

Ο Επιτάφιος εδώ δεν θυμίζει σε τίποτα εκείνους που συναντά κανείς στις περιφορές της Μεγάλης Παρασκευής. Είναι απλός. Ένα χρυσοκέντητο πορφυρό πανί.

Μετά το τέλος της ακολουθίας οι μοναχοί στολίζουν με λουλούδια Επιτάφιο. Σαν τους μαθητές του Χριστού.
Λίγες ώρες αργότερα, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής επιστρέφουν στο Καθολικό και ψέλνουν τα εγκώμια της μέρα γύρω από το νεκρό σώμα του Χριστού. Ένας ένας προσκυνούν αυτόν που κατέβηκε στον Άδη για να φέρει τη νέα ζωή.

Έξι μοναχοί παίρνουν στα χέρια τους τον Επιτάφιο, το χρυσοκέντητο, δηλαδή, πορφυρό πανί. Βγαίνουν από το Καθολικό για την περιφορά γύρω από τον ναό. Πριν ο Επιτάφιος επιστρέψει στο ναό οι μοναχοί τον κρατούν πάνω από την κύρια είσοδο. Ένας ένας οι μοναχοί και οι προσκυνητές περνούν από κάτω σαν να κατεβαίνουν μαζί με τον Ιησού στον Άδη. Ο θρήνος, όμως, κρατά λίγες ώρες.

Το χαρμόσυνο μήνυμα της Αναστάσεως έρχεται το πρωί το Μεγάλου Σαββάτου. Οι ιερείς φορούν ήδη λευκά άμφια, καθώς ο λίθος από τον τάφο του Ιησού έχει κυλιστεί. Η λειτουργία της πρώτης Αναστάσεως είναι χαρμόσυνη και ο ναός γεμίζει με βάγια και δάφνες που πετά ο ηγούμενος σε μοναχούς και προσκυνητές.

Η μέρα κυλά ήσυχα, ώσπου το σκότος να γίνει φως από το Αναστάσιμο φως που έρχεται και στο Όρος από τον Πανάγιο Τάφο. Ο ηγούμενος μοιράζει σε όλους το φως μόλις ακούγεται το δεύτε λάβετε φως.

Το Χριστός Ανέστη ψέλνεται έξω από το Καθολικό υπό τους ήχους των ταλάντων που ηχούν χαρμόσυνα. Επιστρέφουν στο Καθολικό για να ολοκληρωθεί η λειτουργία. Το φιλί της αγάπης, που ανταλλάσσουν φιλώντας ο καθένας έναν σταυρό και μια εικόνα στα χέρια του άλλου, δίνει τον νόημα της ενότητας της εκκλησίας.

Μετά την Ακολουθία της Αναστάσεως μοναχοί και προσκυνητές μετακινούνται την τράπεζα της μονής για το πρώτο μη νηστίσιμο γεύμα μετά από νηστεία 40 ημερών.

Ψάρι χόρτα κρασί και κόκκινα αυγά βρίσκονται ήδη στα τραπέζια. Αμέσως μετά το πασχαλινό γεύμα οι μοναχοί και οι προσκυνητές επιστρέφουν στον ναό.

Στο τέλος της πρωινής Λειτουργίας παίρνουν από τα χέρια του ηγούμενου ευλογία, ένα γλυκό και ένα κόκκινο αυγό.
Όμως,οι τελετουργίες του Πάσχα δεν τελειώνουν εδώ. Τη Δευτέρα του Πάσχα ξεκινά από το Πρωτάτο, τον τρίκλιτο βασιλικό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις Καρυές, μια πολύωρη Πασχαλινή λιτανεία. Με τις εικόνες στα χέρια οι μοναχοί από το Πρωτάτα μετακινούνται από κελί σε κελί, από σκήτη σε σκήτη και στις κοντινές Ιερές Μονές, όπου πραγματοποιούν σύντομες στάσεις.

Αν πάρει κανείς αυτές τις ημέρες το καραβάκι από την Ουρανούπολη για τη Δάφνη, θα ζήσει ένα Πάσχα εντελώς διαφορετικό. Το Περιβόλι της Παναγίας δεν έχει φολκλόρ, αλλά προσευχή σιωπή για τη σωτηρία του ανθρώπου. Γι αυτή τη σωτηρία που έγινε η Ανάσταση.
newsbeast