ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ! ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ!

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ! ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ!

«Δεν είσαι και ο έσχατος αν κι είσαι τελευταίος, μας φέρνεις τα Χριστούγεννα και της χρονιάς το τέλος»

Ήρθε και ο Δεκέμβριος, ο
δωδέκατος μήνας του χρόνου, ο πρώτος του Χειμώνα.Το νιώθετε; Σε λίγες μέρες έχουμε Χριστούγεννα και μετά μπαίνει το νέο έτος! 

Έχει 31 ημέρες. Η μικρότερη ημέρα του χρόνου είναι η 22 Δεκεμβρίου. 

Ονομάστηκε Δεκέμβριος από το λατινικό Ντέκεμ (δέκα), γιατί σύμφωνα με το Ρωμαϊκό ημερολόγιο (που ίσχυε πριν από τον Ιούλιο Καίσαρα) ήταν 10ος μήνας.

Ο Δεκέμβριος αντιστοιχεί στο Αττικό ημερολόγιο με το μήνα Ποσειδώνα (12 Δεκεμβρίου - 10 Ιανουαρίου). 

Παροιμίες για το Δεκέμβριο

Για το Δεκέμβριο λένε “Βαρύς χειμώνας, βαρύ καλοκαίρι” και αντίθετα “ελαφρύς χειμώνας, ελαφρύ καλοκαίρι”, που σημαίνει πως αν δεν έχουμε χιόνια και κρύο το χειμώνα τότε και τ” αμπάρια θα είναι άδεια, γιατί το λένε και παροιμίες: “Ο Δεκέμβρης, κρύο αντρεώνει”. 

“Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού”.

“Ο Αγι Αντρέας έφτασε το κρύο αντρειεύει”

“Δικέμβρης, δικιος σπόρος.” ή “Δεκέμβρη δίκαια σπέρνε”

“Του Δεκέμβρη η μέρα καλημέρα , καλησπέρα”

“Δεκέμβριος, Χριστού γέννηση και καλός μας Χρόνος”

“Αγια Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας απεκρίθη : 

- Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, 

γιατί Αι - Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος.”

“Αν λείπω τ' Άγια των Αγιών, 

τ' Άη Νικολοβάρβαρα είμαι εδώ.”

“Αν πρώιμα η αμυγδαλιά 

ανθίσει τον Δεκέμβρη, 

βαρύς χειμώνας κι όψιμος 

θε να 'ρθει να μας εύρει.”

“Απ' τα Νικολοβάρβαρα 

αρχίζει κι ο χειμώνας.”

“Δεκέμβρης μας επλάκωσε, 

το κρύο μας φαρμάκωσε.”

“Μέχρι τ' Άη Νικόλα 

οι τοίχοι βράζουνε.”

“Ο Άη Νικόλας 

ασπρίζει τα γένεια του.”

“Ο Δεκέμβρης κι ο Γενάρης 

του διαβόλου το ζευγάρι.”

“Όποιον καιρό κάνει τσ' Αγιάς Βαρβάρας 

θα τον κάνει όλο τον Δεκέμβρη.” 

“Πρώιμος χειμώνας 

ακολουθείται από πρώιμη άνοιξη.”

“Τ' Άη Νικολοβάρβαρα 

κάνει νερά και χιόνια.”

“Τ' Άη Σάββα 

τρώνε φάβα.”

Αρχαίες γιορτές το Δεκέμβριο

Ο Δεκέμβριος από τους Ρωμαίους ήταν αφιερωμένος στον Κρόνο προς τιμήν του οποίου γιόρταζαν τα Σατουρνάλια που ξεκινούσαν από τις 17 του μηνός. 

Πίστευαν ότι στις 25 του μηνός ο Ήλιος αναγεννιέται και αποκτάει καινούργιες δυνάμεις. Γι' αυτό και τότε γιόρταζαν τα γενέθλια του αήττητου ήλιου. 

Η εκκλησία μας, με βάση το γεγονός αυτό πού ήταν βαθιά ριζωμένο στη λαϊκή συνείδηση καθιέρωσε μια χριστιανική γιορτή. Τέτοια γιορτή που ταίριαζε στην αντικατάσταση αυτή θεωρήθηκε πως είναι η γέννηση του Χριστού, γιατί ο Χριστός είναι ο ζωοδότης ήλιος, ο ήλιος της δικαιοσύνης και της αγάπης.

Το 354 μ.Χ. ορίζεται στη Ρώμη η 25η Δεκεμβρίου -η γενέθλιος ημέρα του Μίθρα, του «αήττητου Ηλίου»- ως ημέρα εορτής των Χριστουγέννων, επειδή ο Χριστός λατρεύεται ως "ο φέρων το φως" το αληθινό, υποκαθιστώντας τους ηλιακούς θεούς της ειδωλολατρίας. 

Στην αρχαιότητα γιόρταζαν την ίδια μέρα τη γέννηση του Θείου Βρέφους Λικνίτη Διονύσου στους Δελφούς, του Θείου Βρέφους Αιώνα στην Αλεξάνδρεια, του Θείου Βρέφους Πλούτου στην Ελευσίνα (που συμβόλιζε τον πλούτο της σοδειάς), με πάνδημες γιορτές, διασκεδάσεις και ξεφαντώματα.

Νέες γιορτές του Δεκεμβρίου

Ο Δεκέμβριος λέγεται και Αντριάς επειδή χρονικά συνδέεται με τη γιορτή του Αγίου Ανδρέα. 

Στις 4 Δεκεμβρίου γιορτάζεται η Αγία Βαρβάρα που θεωρείται προστάτιδα των παιδιών κατά της ευλογιάς. Οι γυναίκες δε σκουπίζουν αυτή την ημέρα “για το καλό των παιδιών”. Λένε ακόμα πως ό,τι καιρό κάνει της Αγίας Βαρβάρας το ίδιο θα έχουμε και τα Χριστούγεννα.

Στις 5 Δεκεμβρίου γιορτάζεται ο Άγιος Σάββας και στις 6 ο Άγιος Νικόλαος. Είναι δε σχετικά με τον καιρό όσα λένε για τους τρεις γιορταστικά συνδεόμενους Αγίους:“Βαρβάρα βαρβαρώνει, Σάββας σαβαρώνει και Αη – Νικόλας παραχώνει”. Ο Άγιος Νικόλαος είναι από τους πλέον λατρευτικούς Αγίους και εικονίζεται στην εκκλησία γέροντας, με λευκή γενειάδα. Μια παροιμία λέει:“Άγια Βαρβάρα μίλησε και ο Σάββας απεκρίθη. Μαζέψτε ξύλα και άχυρα και σύρετε και στο μύλο,γιατί Αη – Νικόλας έρχεται στα χιόνια φορτωμένος”. Από τη γιορτή του Αγίου Νικολάου αρχίζει ο χειμώνας να γίνεται πιο ψυχρός, αρχίζει η κακοκαιρία και ξεσπούν στις θάλασσες θύελλες και φουρτούνες, από τις οποίες μας προστατεύει ο Άγιος Νικόλαος, που αντικατέστησε τον αρχαίο θεό Ποσειδώνα. Γι' αυτό και είναι προστάτης των ναυτιλλομένων και κατά την παράδοση τα ρούχα του είναι πάντοτε βρεγμένα. Πολλοί αγιογράφοι τον παριστάνουν καραβοκύρη. Πολλές είναι οι διηγήσεις για τα θαύματα του Αγίου.

Στις 9 Δεκεμβρίου είναι η γιορτή της Αγίας Άννας και λένε “η ημέρα παίρνει άνεση”. 

Στις 12 Δεκεμβρίου γιορτάζεται ο Άγιος Σπυρίδωνας και είναι ο κατ' εξοχήν Άγιος της Κέρκυρας, όπου εκεί βρίσκεται και το λείψανό του. Στη Σιάτιστα ο Άγιος Σπυρίδωνας θεωρείται προστάτης των υποδηματοποιών και τελούν κατά την ημέρα αυτή θεία λειτουργία με αρτοκλασία. Λένε πως του Αγίου Σπυρίδωνα “ η ημέρα μεγαλώνει σπειρί – σπειρί”.

Στις 15 Δεκεμβρίου είναι του Αγίου Ελευθερίου που τον γιορτάζουν ιδιαίτερα οι έγκυες γυναίκες, για να λευτερώνονται εύκολα και ανώδυνα. Και βλέπουμε στη λειτουργία του, να είναι γεμάτη η εκκλησία από ετοιμόγενες που προσεύχονται στον Άγιο για να δίνει “καλή λευτεριά”.

Στις 16 Δεκεμβρίου είναι του Αγίου Μόδεστου που θεωρείται προστάτης των ζώων. Ο Μόδεστος ήταν αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων και το συναξάρι του αναφέρει ότι ανάστησε πολλά ζώα. Γι' αυτό συνδέθηκε μαζί τους.

Στις 20 Δεκεμβρίου είναι η γιορτή του Αγίου Ιγνάτιου.

Στις 25 Δεκεμβρίου γιορτάζονται τα Χριστούγεννα, η μεγαλύτερη γιορτή της Χριστανοσύνης. Σε πολλά μέρη τα Χριστούγεννα έδωσαν και το όνομά τους στο μήνα: Χριστουγεννάρης, Χριστουγεννάς. 

Στις 27 Δεκεμβρίου γιορτάζει ο Άγιος Στέφανος, ο Πρωτομάρτυρας της χριστιανικής εκκλησίας.

Έθιμα, προλήψεις και δοξασίες

Υπάρχουν και διάφορες πολύ ενδιαφέρουσες προλήψεις και δεισιδαιμονίες που συνδέονται με το Δεκέμβριο. Πανελλήνια σχεδόν είναι η λαϊκή πίστη ότι το Δεκέμβριο με τον ερχομό των Χριστουγέννων έρχονται και οι Καλικάντζαροι.

Της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου). Σε πολλές πόλεις της Μικράς Ασίας «φτιάχνουν μια μεγάλη μελόπιτα, που την τοποθετούν στο τρίστρατο της γειτονιάς. Εκεί πηγαίνει ο ιερέας να την ευλογήσει. Η νοικοκυρά κόβει την πίτα και τη μοιράζει στους περαστικούς». Η έκθεση στο τρίστρατο και η προσφορά στον κόσμο θυμίζει τα δείπνα της Εκάτης, που τη λάτρευαν ιδιαίτερα στη Μικρά Ασία ως «τριοδίτιν» και «ενοδία» θεά. 

Στη Λήμνο, του Αγίου Μόδεστου, οι ζευγάδες κάνουν κόλλυβα που τα πηγαίνουν στην εκκλησία και τα διαβάζει ο παπάς και τα ρίχνουν έπειτα στην <<ταγή>> για τα ζώα.

Δεκέμβρης λοιπόν! Ο μήνας των εορτών, ο μήνας των Χριστουγέννων, ο μήνας της χαράς και της οικογενειακής θαλπωρής! Ας φέρει σʼ όλους μας υγεία κι ευτυχία!

Πηγή: http://www.libver.gr, http://anastasiag.pblogs.gr