Δεν
νοείται πολίτης χωρίς ενεργό συμμετοχή. Αλλά και δεν νοείται πολίτης
χωρίς το αυτεξούσιο της βούλησής του, για να κρίνει ελεύθερα,
ανεπηρέαστα, αντικειμενικά...Δεν είναι περίεργο που θεωρούμαστε χώρα του παραλόγου. Διότι πού αλλού, ο καταστατικός χάρτης της χώρας, το Σύνταγμα, θα μπορούσε να αναγράφει, στο ίδιο άρθρο μάλιστα, για «εκλογικό δικαίωμα» το οποίο είναι «υποχρεωτικό»;
Αυτά συμβαίνουν στο άρθρο 51, όπου στην παρ. 3 γίνεται
αναφορά στους «πολίτες που έχουν εκλογικό δικαίωμα», και στην παρ. 5
ορίζεται, ότι «η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική»!
Στην πράξη βέβαια, από τη μεταπολίτευση και μέχρι σήμερα, ποτέ δεν ίσχυσε ο νόμος που προβλέπει τις ποινές για τη μη άσκηση του υποχρεωτικού… δικαιώματος. Σημασία, όμως, έχει η ουσία. Και σύμφωνα μ’ αυτήν, και σύμφωνα επίσης με όσα καθόρισαν οι πρόγονοί μας που καθιέρωσαν το δημοκρατικό πολίτευμα, η ψήφος είναι μόνον δικαίωμα, και μάλιστα το ύψιστο του πολίτη.
Οι Κύπριοι αδελφοί μας, που επιδεικνύουν μεγαλύτερη σοβαρότητα στα πολιτειακά, στο άρθρο 31 του Συντάγματός τους ορίζουν «πας πολίτης δικαιούται να ψηφίζει εις οιανδήποτε εκλογήν διενεργούμενη συμφώνως τω Συντάγματι και οιωδήποτε τοιούτω νόμω».
Η ψήφος, λοιπόν, αποτελεί ύψιστο δικαίωμα του πολίτη και ίσως ο λόγος που μεταμορφώθηκε σε υποχρέωση, είναι ότι υπάρχει η αίσθηση δημοκρατικού ελλείμματος στο πολιτικό σύστημά μας. Γι’ αυτό και ακόμη εξαγοράζεται. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, που κατά το τελευταίο διάστημα γίνεται λόγος για «ψήφο ευθύνης». Συνειρμικά, σκέπτεται ο καθένας ότι πρέπει να υπάρχει και ψήφος «ανεύθυνη». Αυτό δεν εννοούμε κατά τις ευρωεκλογές, όταν μιλάμε για «χαλαρή ψήφο»;
Όπως φαίνεται, δεν έχουμε πάρει στα σοβαρά την ιδιότητα του πολίτη. Και προξενεί εντύπωση το γεγονός, ότι πολλοί παρουσιαζόμενοι ως ιδιαίτερα ευαίσθητοι περί τα δημοκρατικά δικαιώματα, κάνουν λόγο για «ενεργούς πολίτες». Δεν γνωρίζουν άραγε τι σημαίνει πολίτης; Μα, ο προσδιορισμός «ενεργός» εμπεριέχεται στην έννοια του πολίτη. Αν δεν είναι ενεργός, είναι «ιδιώτης», που κατά τη ελληνική δημοκρατική ορολογία σήμαινε τον στερούμενο των πολιτικών του δικαιωμάτων.
Πολίτης είναι αυτός που συμμετέχει ενεργά στα δρώμενα της πόλης. Κι εδώ υπάρχει και κάτι άλλο που κληρονομήσαμε και το οδηγήσαμε σε παρανόηση. «Πόλη» είναι η λειτουργία του πολιτεύματος, όχι τα κτίρια και οι υποδομές, που αποτελούν το «άστυ». Και σύμφωνα με τη νομοθεσία του Σόλωνα, η στέρηση του δικαιώματος να φέρει κάποιος τον τίτλο του πολίτη, ήταν η χειρότερη ποινή, διότι καθίστατο «άτιμος», δηλαδή «ιδιώτης» που δεν μπορούσε να απολαύσει τις τιμές που παρείχε η πόλη.
Δεν νοείται, επομένως πολίτης, χωρίς ενεργό συμμετοχή. Αλλά και δεν νοείται πολίτης χωρίς το αυτεξούσιο της βούλησής του, για να κρίνει ελεύθερα, ανεπηρέαστα, αντικειμενικά. Αλλιώς, είναι «οπαδός» και αποτελεί τη μεγάλη πληγή του πολιτεύματος.
Στην πράξη βέβαια, από τη μεταπολίτευση και μέχρι σήμερα, ποτέ δεν ίσχυσε ο νόμος που προβλέπει τις ποινές για τη μη άσκηση του υποχρεωτικού… δικαιώματος. Σημασία, όμως, έχει η ουσία. Και σύμφωνα μ’ αυτήν, και σύμφωνα επίσης με όσα καθόρισαν οι πρόγονοί μας που καθιέρωσαν το δημοκρατικό πολίτευμα, η ψήφος είναι μόνον δικαίωμα, και μάλιστα το ύψιστο του πολίτη.
Οι Κύπριοι αδελφοί μας, που επιδεικνύουν μεγαλύτερη σοβαρότητα στα πολιτειακά, στο άρθρο 31 του Συντάγματός τους ορίζουν «πας πολίτης δικαιούται να ψηφίζει εις οιανδήποτε εκλογήν διενεργούμενη συμφώνως τω Συντάγματι και οιωδήποτε τοιούτω νόμω».
Η ψήφος, λοιπόν, αποτελεί ύψιστο δικαίωμα του πολίτη και ίσως ο λόγος που μεταμορφώθηκε σε υποχρέωση, είναι ότι υπάρχει η αίσθηση δημοκρατικού ελλείμματος στο πολιτικό σύστημά μας. Γι’ αυτό και ακόμη εξαγοράζεται. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, που κατά το τελευταίο διάστημα γίνεται λόγος για «ψήφο ευθύνης». Συνειρμικά, σκέπτεται ο καθένας ότι πρέπει να υπάρχει και ψήφος «ανεύθυνη». Αυτό δεν εννοούμε κατά τις ευρωεκλογές, όταν μιλάμε για «χαλαρή ψήφο»;
Όπως φαίνεται, δεν έχουμε πάρει στα σοβαρά την ιδιότητα του πολίτη. Και προξενεί εντύπωση το γεγονός, ότι πολλοί παρουσιαζόμενοι ως ιδιαίτερα ευαίσθητοι περί τα δημοκρατικά δικαιώματα, κάνουν λόγο για «ενεργούς πολίτες». Δεν γνωρίζουν άραγε τι σημαίνει πολίτης; Μα, ο προσδιορισμός «ενεργός» εμπεριέχεται στην έννοια του πολίτη. Αν δεν είναι ενεργός, είναι «ιδιώτης», που κατά τη ελληνική δημοκρατική ορολογία σήμαινε τον στερούμενο των πολιτικών του δικαιωμάτων.
Πολίτης είναι αυτός που συμμετέχει ενεργά στα δρώμενα της πόλης. Κι εδώ υπάρχει και κάτι άλλο που κληρονομήσαμε και το οδηγήσαμε σε παρανόηση. «Πόλη» είναι η λειτουργία του πολιτεύματος, όχι τα κτίρια και οι υποδομές, που αποτελούν το «άστυ». Και σύμφωνα με τη νομοθεσία του Σόλωνα, η στέρηση του δικαιώματος να φέρει κάποιος τον τίτλο του πολίτη, ήταν η χειρότερη ποινή, διότι καθίστατο «άτιμος», δηλαδή «ιδιώτης» που δεν μπορούσε να απολαύσει τις τιμές που παρείχε η πόλη.
Δεν νοείται, επομένως πολίτης, χωρίς ενεργό συμμετοχή. Αλλά και δεν νοείται πολίτης χωρίς το αυτεξούσιο της βούλησής του, για να κρίνει ελεύθερα, ανεπηρέαστα, αντικειμενικά. Αλλιώς, είναι «οπαδός» και αποτελεί τη μεγάλη πληγή του πολιτεύματος.
Το σύστημα μάς θέλει οπαδούς.
Κατευθυνόμενους, επηρεαζόμενους, με περιφρόνηση στο διάλογο και την
αντίθετη άποψη. Και όσο δεν γινόμαστε πολίτες, δεν ανησυχεί.
Υ.Γ. Για την ιστορία: Πριν από 2.500 χρόνια, αντί για ψηφοδέλτια, έριχναν στην κάλπη μικρές λείες πετρούλες, μαύρη για το «όχι», άσπρη για το «ναι».
Υ.Γ. Για την ιστορία: Πριν από 2.500 χρόνια, αντί για ψηφοδέλτια, έριχναν στην κάλπη μικρές λείες πετρούλες, μαύρη για το «όχι», άσπρη για το «ναι».
Από το ρήμα «ψάω», που σημαίνει τρίβω, κάνω κάτι λείο, η μικρή
πέτρα ονομάστηκε ψήφος (βλ. και ψηφιδωτό, την εικόνα με τις μικρές λείες
πετρούλες).
Προσοχή, όμως: όταν υποψήφιος σου ζητά να του ‘ρίξεις την
ψήφο σου’, δεν εννοεί να του πετάξεις πέτρα. Αν κι εδώ που τα λέμε, με
το πλήθος των υποψηφίων, αν ρίξεις στην τύχη μια πέτρα, αν δεν κτυπήσεις
σκύλο, σίγουρα θα κτυπήσεις υποψήφιο.
24ωρο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου