Έρχεται νέα γενιά φαρμάκων κατά των ιών

Ένα βήµα µπροστά στη θεραπεία κατά του κοινού κρυολογήµατος και άλλων επικίνδυνων ιών, όπως η γαστρεντερίτιδα, κάνουν οι επιστήµονες, έπειτα από σηµαντική ανακάλυψη του Πανεπιστηµίου του Κέµπριτζ.

Τα νέα ευρήµατα ανατρέπουν την επικρατούσα θεωρία της Ανοσολογίας, σύµφωνα µε την οποία τα αντισώµατα – πρωτεΐνες του ανοσοποιητικού συστήµατος που εξουδετερώνουν τα µικρόβια – αδυνατούν να πολεµήσουν τον ιό από τη στιγµή που θα εισδύσει στο ανθρώπινο κύτταρο.

 

Οι επιστήµονες από το εννέα φορές βραβευµένο µε Νοµπέλ Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας του Κέµπριτζ έδειξαν ότι το ανοσοποιητικό σύστηµα µπορεί εν τέλει να καταστρέψει έναν ιό, έστω και αν έχει εισβάλει στο ανθρώπινο κύτταρο. 

 

Συνεπώς, καταλήγουν στο πόρισµά τους οι βρετανοί ερευνητές, ανοίγει ο δρόµος για τη δηµιουργία µιας νέας γενιάς αντιιικών φαρµάκων, τα οποία θα ενισχύουν τον φυσικό µηχανισµό του κυττάρου που εξοντώνει τον ιό. Η πρώτη κλινική δοκιµή των φαρµάκων αυτών αναµένεται να αρχίσει σε 2-5 χρόνια.

 

Οι ιοί είναι απλά σωµατίδια που αποτελούνται από ένα πρωτεϊνικό περίβληµα, µέσα στο οποίο υπάρχει το γενετικό τους υλικό.

 

Ωστόσο, δεν έχουν την ικανότητα να πολλαπλασιάζονται µόνοι τους και για τον λόγο αυτό µολύνουν άλλα κύτταρα. Θεωρούνται οι πιο στυγεροί «δολοφόνοι» του ανθρώπου, καθώς ευθύνονται για σχεδόν διπλάσιους θανάτους συγκριτικά µε τον καρκίνο.

 

Η καταπολέµησή τους είναι εξαιρετικά δύσκολη επειδή έχουν την ιδιότητα να εισχωρούν στο εσωτερικό του κυττάρου που προσβάλλουν και είναι πολύ ανθεκτικοί στην επίθεση του ανοσοποιητικού συστήµατος και των ισχυρών αντιβιοτικών. Οι επιστήµονες έχουν αναγνωρίσει εκατοµµύρια διαφορετικά είδη ιών που προσβάλλουν τους ανθρώπους, τα ζώα, τα φυτά, ακόµη και τα βακτήρια.

 

Στους ανθρώπους, εκτός από το κοινό κρυολόγηµα, τη γρίπη και τη γαστρεντερίτιδα, οι ιοί είναι ακόµη υπεύθυνοι για την ανεµοβλογιά, την πολιοµυελίτιδα, τον έρπητα, το ΑΙDS και κάποιες µορφές καρκίνου.

 

«Οι γιατροί έχουν στη διάθεσή τους πολλά αντιβιοτικά για την καταπολέµηση των βακτηριδίων, όχι όµως αντιιικά φάρµακα. 

Αν και είναι σχετικά νωρίς, και δεν γνωρίζουµε ακόµη εάν µπορούν να αντιµετωπιστούν όλοι οι ιοί µε αυτόν τον µηχανισµό του ανοσοποιητικού συστήµατος, είµαστε ενθουσιασµένοι που η ανακάλυψή µας θα οδηγήσει στη δηµιουργία νέων φαρµάκων», επισηµαίνει στην «Γκάρντιαν» ο δρ Λίο Τζέιµς, επικεφαλής της έρευνας.

 

Επειτα από πολλά πειράµατα, η οµάδα του Τζέιµς ανακάλυψε ότι τα αντισώµατα που παράγει το ανοσοποιητικό σύστηµα εισχωρούν και αυτά στο κύτταρο µαζί µε τον ιό – στο παρελθόν υπήρχε η άποψη ότι τα αντισώµατα δρούσαν αποκλειστικά στο αίµα, έξω από τα κύτταρα. Η πρωτεΐνη ΤRΙΜ21

 

Μια φυσικά παραγόµενη πρωτεΐνη, η ΤRΙΜ21, αναγνωρίζει την παρουσία των αντισωµάτων µέσα στο κύτταρο και ενεργοποιεί έναν ισχυρό µηχανισµό καταστροφής του ιού. Η διαδικασία διαρκεί πολύ λίγο (1-2 ώρες), προτού ο ιός κυριεύσει το κύτταρο παράγοντας τις δικές του πρωτεΐνες. «Στην πραγµατικότητα, είναι η τελευταία ευκαιρία του κυττάρου, αφού εάν µολυνθεί, το σώµα δεν µπορεί να κάνει τίποτα άλλο παρά µόνο να καταστρέψει το κύτταρο», εξηγεί ο Τζέιµς.

 

Η επιστηµονική οµάδα του Κέµπριτζ έχει ήδη αρχίσει να εξετάζει την πρακτική εφαρµογή των ανακαλύψεών της. 

 

«Δυνητικά, θα µπορούσε να χορηγηθεί στον πάσχοντα η πρωτεΐνη ΤRΙΜ21, προκειµένου να ενισχυθεί η φυσική δραστηριότητα των αντισωµάτων», παρατηρεί ο Τζέιµς. «Παρατηρήσαµε σε διαφορετικά χρονικά διαστήµατα τη δράση της ΤRΙΜ21 σε µολυσµένα κύτταρα και διαπιστώσαµε ότι σταδιακά ο ιός εξαφανίζεται. Εάν αφαιρέσουµε την πρωτεΐνη, η διαδικασία εξουδετέρωσης σταµατά», προσθέτει.

 

Μία πρώτη σκέψη είναι η πρωτεΐνη ΤRΙΜ21 να χρησιµοποιηθεί υπό τη µορφή ρινικού σπρέι, προκειµένου να καταπολεµήσει τους πολλούς τύπους ιών που προκαλούν το κοινό κρυολόγηµα.

 

Η έρευνα, που δηµοσιεύθηκε στην Ιατρική Επιθεώρηση «Ρroceedings» της Εθνικής Ακαδηµίας Επιστηµών των ΗΠΑ, διεξήχθη µε ανθρώπινα κύτταρα που καλλιεργήθηκαν στο εργαστήριο. Εάν περαιτέρω έρευνες επιβεβαιώσουν ότι η πρωτεΐνη ΤRΙΜ21 µπορεί να αναχαιτίσει τη µόλυνση των κυττάρων, οι ερευνητές ελπίζουν να προχωρήσουν στα επόµενα στάδια: στη διεξαγωγή πειραµάτων σε ζώα και στη συνέχεια κλινικών µελετών σε ανθρώπους.

 

 

Οι ιοί που κολλάµε πιο συχνά

 

ΚΟΙΝΟ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑ

Προκαλείται από τον λεγόµενο ρινοϊό, ο οποίος προσβάλλει περισσότερους ανθρώπους από κάθε άλλον ιό. Οι επιστήµονες έχουν αναγνωρίσει περίπου 200 είδη ιών που προκαλούν το κρυολόγηµα. Επειδή µεταβάλλεται διαρκώς και έχει τη δυνατότητα να ανθίσταται, ο ρινοϊός είναι πάρα πολύ δύσκολο να θεραπευτεί. Οι ενήλικοι αρρωσταίνουν από κοινό κρυολόγηµα 2-4 φορές τον χρόνο. Τα παιδιά, όµως, επειδή δεν έχουν τόσο ανεπτυγµένο ανοσοποιητικό σύστηµα «αρπάζουν» τον ιό πιο συχνά – περίπου 3-8 φορές τον χρόνο.

 

ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΤΙΔΑ

Προκαλείται κυρίως από τον ροταϊό, ο οποίος επηρεάζει το στοµάχι και το έντερο, προκαλώντας συνεχή διάρροια και κατά συνέπεια αφυδάτωση του οργανισµού. Πρόκειται για την πιο συνήθη µορφή µόλυνσης του πεπτικού συστήµατος στις ανεπτυγµένες και τις αναπτυσσόµενες χώρες. Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας εκτιµά πως ένα αρκετά µεγάλο ποσοστό των ασθενών που διακοµίζονται στα νοσοκοµεία λόγω διάρροιας – µεταξύ 20% και 70% – έχουν µολυνθεί από τον ροταϊό.

 

 

Από την εφημερίδα “Το Βήμα”